در دنیای دیجیتالی امروزى، توجه انسان ها به ارزشی طلا، نفت و حتی کرنسى دیجیتالی بیتکوین تبدیل شده است. زمان و توجه ما برای پلتفرم ها و شرکت های دیجیتالی اهمیت حیاتی دارد، زیرا آن ها همواره در تلاش اند تا نظر ما را به خود جلب کنند. پایه و اساس این اقتصاد بر این نظریه استوار است که انسان ها فقط از زمان و توجه محدودی برخوردارند و هر که توانایی جذب این توجه را داشته باشد، در این اقتصاد برتری خواهد داشت. به گفته هربرت سایمون، پژوهشگر آمریکایی، " معلومات بيشتر باعث کاهش توجه انسانی میشود." بنابراین، با افزایش معلومات در دنیای دیجیتال، توجه انسان ها به یک منبع محدود و ارزشمند تبدیل شده است که باید بر اساس قواعد جدید اقتصادی مدیریت شود.
شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک، توییتر، اینستاگرام و یوتیوب با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته برای جلب توجه ما تلاش میکنند تا از طریق این پلتفرمها بهطور کامل بر ما مسلط شوند. این الگوریتمها فعالیتهای آنلاین و آفلاین ما را رصد میکنند و بر اساس سلیقه ما، محتواهای مناسب ارائه میدهند. بطور مثال، اگر شما طرفدار یک سیاستمدار مشهور باشید، تایملاین شما پر از ویدیوها و پستهای تمجیدی از آن سیاستمدار خواهد بود. اما اگر مخالف او باشید، محتواهای منتقدانه به شما نشان داده خواهد شد. این پلتفرم ها نه تنها توجه ما را جلب میکنند، بلکه بر افکار، رفتار و حتی درک ما از واقعیت تأثیر میگذارند. بدین ترتیب، آنها توجه ما را به یک تجارت تبدیل میکنند و در نهایت از کاربران میلیاردها دالر درآمد کسب میکنند. بر اساس اطلاعات مجله بریتانیایی "استارتآپ"، پیشبینی شده است که درآمد تبلیغات تجاری شبکههای اجتماعی تا سال ۲۰۲۵ به ۴۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید.
یکی از چالشهای بزرگ اقتصاد توجه، تضعیف توانایی ما در ارزیابی و تمرکز است. در میان معلومات بيشتر موجود در اینترنت، تنها محتواهایی ارزشمند به نظر میرسند که توجه ما را جلب کنند، بدون توجه به اینکه این محتواها برای ما مفید هستند یا خیر. نتیجه این وضعیت، ترویج سطحی نگری به جای عمق بخشی است و محتوای سودمند زیر سایه محتواهای غیرمفید پنهان میشود. به همین دلیل، ارزش اطلاعات دیگر بر اساس معیارهای واقعی تعیین نمیشود، بلکه بر اساس میزان جلب توجه انسانها سنجیده میشود.
این تغییرات نه تنها زندگی فردی ما را تحت تأثیر قرار میدهند، بلکه ساختار اجتماعی را نیز دگرگون میکنند. از سوی دیگر، کسانی که در شبکههای اجتماعی بسیار فعال هستند، در زمینههایی مانند سیاست، اقتصاد، سپورت شهرت و سایر عرصه ها توجه بیشتری را به خود جلب میکنند. همزمان، زندگی شخصی ما در دام این باور گرفتار شده است که هر آنچه در رسانههای اجتماعی میبینیم، حقیقت است، در حالی که واقعیت چیز دیگری است. این وضعیت به ما میآموزد که باید توجه خود را بهخوبی مدیریت کنیم و در برابر تأثیرات این پلتفرم ها هوشیار باشیم.
پیش از آنکه خیلی دیر شود، بیایید توجه خود را به فعالیتهای سودمند، معنادار و مثبت معطوف کنیم. ما باید از این "زندانهای الگوریتمی" خود را رها کنیم و توجه خود را به جنبه هایی از زندگی معطوف کنیم که رشد فردی و پیشرفت اجتماعی ما را تضمین میکند. اقتصاد توجه به ما می آموزد که توجه ما یک سرمایه ارزشمند است و باید با هوشیاری از آن استفاده کنیم. تنها در این صورت است که می توانیم از تأثیرات منفی دنیای دیجیتال رهایی یافته و زندگی خود را بهطور مفید پیش ببریم.