د کار نړیوالې ادارې (ILO) د افغانستان د خلکو لپاره ۹۰ کاله د ټولنیز عدالت او مناسبو کاري شرایطو د ودې په برخه کې مهمه ونډه اخیستې ده. د ۲۰۲۱ کال په اګست کې د سیاسي بدلون وروسته، د ILO هڅې نورې هم زیاتې شوې، ځکه چې افغانستان د بې ساري کاري ستونزو، اقتصادي زوال، او بشري ناورین سره مخامخ شو.

د ILO د چټکې ارزونې له مخې، د ۲۰۲۱ کال په وروستیو کې د افغانستان د کار موندنې بازار له یوه لوی زوال سره مخ شو. چې شاوخوا نیم میلیون وګړو خپلې دندې له لاسه ورکړې. دا شمېره د ۲۰۲۲ کال تر نیمایي پورې ۹۰۰ زره ته ورسيده، چی دا په کاري کچه کې ۱۴٪ کمښت څرګندوي.

ښځې په دې بحران کې تر ټولو زیاتې زیانمنې شوې، چی د ښځو په کاري کچه کې ۱۶٪ سلنه کموالی ښيي، او دا کچه د ۲۰۲۲ تر نیمایي پورې ۲۸٪ ته ورسېده.

مهم سکتورونه لکه کرنه، ساختماني چارې، او ملکي خدمات له سختو زیانونو سره مخ دي، او زیاتره کاريګر یا بې کاره شوي یا یې مزدوري نده ترلاسه کړې. د سیاسي بدلون او اقتصادي کړکېچ له امله کاري ساعتونه هم د اګست ۲۰۲۱ څخه مخکې کچې په پرتله ۱۳٪ کموالی ښیي.

د ILO ځواب او د بیا رغونې لارښود:

د دې ټولو ستونزو سربېره، ILO خپلې هڅې په لاندې برخو کې دوامداره ساتلی دي:

- بیړنۍ دندې: په مهمو سکتورونو کې عاجلې مرستې او دندې برابرول.

- په کاري فرصتونو پانګونه: د لویو زیربنایي پروژو له لارې د کار پیدا کول.

- د پانګونې ترویج: د کوچنیو کاروبارونو ملاتړ او ودې لپاره مرسته کول.

- د مهارتونو پراختیا: افغانانو ته داسې وسایل برابرول چې خپلې ټولنې بیا ورغوي او اقتصاد ته وده ورکړي.

د افغانستان لپاره د کار نړيوالې ادارې مشر ویلي چې د بشري اړتیاوو پوره کول مهم دي، خو د اوږدمهاله رغونې لپاره لازمه ده چې افغانانو ته مناسب کار، عاید او بنسټیز خدمات برابر شي.

د ښځو ګډون ولې مهم دی؟

د ښځو اقتصادي ګډون لپاره ILO لا هم ملاتړی دی، سره له دې چې پر هغوی محدودیتونه لګول شوي دي. د ښځو د ګډون محدودول به د کورنیو او ټول اقتصاد لپاره اوږدمهاله زیانونه ولري.

د نړیوال ملاتړ غوښتنه:

افغانستان اوس تر بل هر وخت زیات، د کاري بازار ملاتړ ته اړتیا لري، د هیواد راتلونکی د اقتصادي ثبات بيارغونې پورې تړلی دی چې اقتصادي ثبات بېرته ورغول شي او ټولو افغانانو ته د مناسبو کاري فرصتونو له لارې خپلې کورنۍ او ټولنې رغولو لپاره زمینه برابره شي.