x

ډېر پلټل شوي

  • Economics
  • Publications
  • Afghanistan
  • Growth
  • Plan

ګډون وکړئ

  • +93 78 733 3444
  • [email protected]
  • پښتو
  • دری
  • English
  • کورپاڼه
  • زموږ په اړه
    • زموږ کیسه
    • لید، ماموریت او ارزښتونه
    • مشورتي بورډ
    • موضوعي برخې
  • خپرونې
    • د پالیسۍ لنډیزونه
    • مقالې
    • مهالنۍ
      • اونیز خبرلیک
      • میاشتني اقتصادي بهیرونه
      • درې میاشتنۍ اقتصادي مجله
      • کلنۍ اقتصادي بیاکتنه
  • تبصره
    • نظریاتي سرمقالې
    • زابلي په رسنیو کې
    • زموږ لیکوالان
  • د پوهې مرکز
    • کتابتون
    • آرشیف
  • د مجید زابلي په اړه
  • پښتو
  • دری
  • English
  • پښتو
  • دری
  • English

اړیکه ونیسئ

  • 00 93 78 733 3444
  • [email protected]

04 Aug

د کابل-جلال‌اباد لویې لارې د پراختیا اقتصادي اهمیت او د افغانستان د سوداګرۍ او اقتصاد لپاره يى ګټې

لیکوال: شعیب رحیم

د کابل-جلال‌اباد لویې لارې د پراختیا اقتصادي اهمیت او د افغانستان د سوداګرۍ او اقتصاد لپاره يى ګټې

د کابل-جلال‌اباد لویه لاره نه یوازې د افغانستان د پلازمینې او جلال‌اباد ترمنځ یو مهمه نښلونکی نقطه ده، بلکې د افغانستان د سوداګرۍ لپاره اساسي ارزښت لري. دا لویه لاره په مستقیم ډول د تورخم سوداګریز مسیر او د افغانستان-پاکستان پوله له کابل سره نښلوي. د دې لارې دویم خط جوړول د افغانستان اقتصادي ستراتیژۍ کې خورا مهم رول لري، د سیمې سوداګریزې وړتیاوې پیاوړې کوي او د نړیوالو سوداګریزو دهلېزونو برخه کې د افغانستان ځای نور هم ټینګوي.

١. د سیمه‌ییزو سوداګریزو آسانتیاوو پیاوړتیا
د کابل-جلال‌اباد لویه لاره د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سوداګریزې راکړې ورکړې د اسانولو لپاره خورا حیاتي ارزښت لري. پاکستان لا هم د افغانستان د ستر سوداګریز شریک په توګه پاتې دی، او د تورخم پوله د افغانستان د صادراتو او وارداتو لپاره مهمه لار ده، چې خوراکي مواد، ساختماني مواد، کرنیز محصولات او نور مصرفي توکي پرې لېږدول کېږي چې د افغانستان کورني بازارونه پرې ولاړ دي. د دې لارې د دویم خط له جوړېدو سره به د دواړو هېوادونو ترمنځ د لېږد وخت، ځنډونه او ستونزې کمې شي، او سوداګریز توکي به په آسانۍ سره انتقال ومومي. دا په ځانګړي توګه د تازه میوو او کرنیزو محصولاتو ته مهم دی، چې لنډه موده لري او بازارونو ته د رسېدو لپاره پر چټک او خوندي لېږدولو متکي دي.
٢. د کورنیو تولیداتو او بازار رسونې ملاتړ
د کابل او تورخم ترمنځ د ترانسپورټي زیربناوو پراختیا به د افغانستان لپاره د مهمو توکو د عرضې په زنځیر کې د پام وړ ملاتړ وکړي. دا لاره د پلازمینې او د پاکستان د صنعتي مرکزونو ترمنځ یو مؤثر مسیر برابروي، چې د کابل په ښاري بازارونو کې د توکو په دوامداره رسونه کې مرسته کوي. دا کار په افغان ښارونو کې د توکو د کمښت مخنیوی او د بیو د ثبات سبب کېږي، او خلک به اړین توکي په مناسبه بیه تر لاسه کوي. سربېره پر دې، د ترانسپورټي لارو پراختیا به د هيواد تولید ته هم وده ورکړي، ځکه چې تولیدونکي کولای شي خپل محصولات په اسانه توګه کورنیو او نړیوالو بازارونو ته ولېږدوي، چې دا د افغانستان کرنې او صنعت ته پراختیا ورکوي.
٣. په نړیوالو سوداګریزو دهلېزونو کې د افغانستان د رول پیاوړتیا
افغانستان په ستراتیژیکه توګه د جنوبي آسیا او مرکزي آسیا ترمنځ د سوداګریزو توکو د تګ راتګ یوه طبیعي لاره ده. د دې لویې لارې دویم خط له جوړېدو سره د افغانستان موقعیت د سوداګرۍ د نورو پروژو لکه د چین-پاکستان اقتصادي دهلېز (CPEC) او نورو هغو پروژو کې چې مرکزي آسیا له پاکستان بندرونو سره نښلوي، لا پیاوړی کېږي. د کابل-جلال‌اباد مسیر ته وده ورکول به د افغانستان او سیمې د ترانزیت د مرکز په توګه د پیاوړتیا سبب شي، چې د نړیوالو پانګوالو لپاره به د پانګونې فرصتونه زیات کړي او د سیمې هېوادونو سره به د سوداګریز پوتنشيل په زیاتولو کې مرسته وکړي.
٤. د لېږد لګښتونو کمښت او د ترانسپورټي خوندیتوب زیاتول
اقتصادي تحلیلونه ښيي چې ترانسپورټي لګښتونه د سوداګریزو توکو پر سیالۍ باندې خورا اغیز لري. د دې لویې لارې پراختیا به د لېږد شرکتونو او سوداګرو لپاره د عملیاتي لګښتونو په کمولو کې مرسته وکړي، د سون توکو په مصرف، د ترافيکي پېښو په کمښت، د وسایطو او توکو له مينځه تللو او د ترافیکي ګڼه‌ګوڼې په وخت کې د وخت ضایع کېدو د کمښت برخه کې خورا ډيره مرسته وکړي. دا د ترانسپورټي لګښتونو په کمولو سره د افغان محصولاتو په بهرنیو بازارونو کې د سیالۍ وړتیا زیاتوي، چې د صادراتو عواید به یې لوړ کړي. سربېره پر دې، په دې مسیر کې د خوندیتوب ښه والی به د شرکتونو لپاره د زیانونو کچه راټيټه کړي او د عرضې زنځیر په اعتبار کې به د پام وړ زیاتوالی راولي.
٥. غیر مستقیمى اقتصادي اغیزې: د کارموندنې او د سیمه‌ییز اقتصادي فعالیت وده
دا لویه زیربنايي پروژه غیر مستقیمې اقتصادي ګټې هم لري. چى دى سره د جوړولو په مرحله کې ګڼو کاريګرو ته د دندو زمينه هم برابريږي چې دا د لویې لارې پر مسیر سیمې اقتصاد ته وده ورکوي. د سړکونو ښه والی به نوي کاروبارونه او خدمتونه رامنځته کړي، لکه د موټرو د ترمیم ورکشاپونه، د تیلو ټانکونه او د خوړو پلورنځي، چې د ګڼ شمېر ترافیک لپاره به خدمتونه برابر کړي. د وخت په تېرېدو سره، دا اقتصادي فعالیتونه به څو چنده ګټور تمام شي چى په کابل او جلال‌اباد کې به اقتصادي وده راولي، او د ځایي ټولنو د ژوندانه په معیارونو کې به پرمختګ راولي.
٦. د زيربنا د جوړښت عملي کولو لپاره شفافه مالي ژمنتیا
د دې پروژې د عملي کولو ماډل چې په شفاف ډول راټولېدونکو ماليو باندې تکیه کوي په ځانګړي بانکي حساب کې زیرمه کېږي او د ماليې وزارت له لوري به ددې پروژې پر جوړښت مصرفيږى، چى دا د دې پروژې د جوړښت لپاره دوامداره ژمنتیا څرګندوي. د ماليى پر بنسټ جوړونه نه یوازې دا چې پروژه پخپله مخکې ځي، بلکې د لویې لارې د ساتنې او راتلونکو پراختیاوو لپاره دا ډاډ ورکوي چې بهرنیو مرستو ته به اړتیا نه وي. که دا ماډل په شفاف ډول اداره شي، نو د افغانستان د نورو مهمو زیربناوو پروژو لپاره هم یوه ښه بېلګه کېدای شي.
٧. د افغانستان په سوداګریز لوژستیک کې پیاوړتیا
په کابل-جلال‌اباد لویه لاره کې د زیاتېدونکي سړک ظرفیت به د افغانستان په سوداګریزو لوژستیکي شاخصونو کې پرمختګ چې د ګمرکي مؤثریت، د ترانسپورټ د زیربناوو د کیفیت، او د نړیوالى ليږدونې اسانتیا په برخو کې د یو هېواد د فعالیت کچه ارزوي پرمختګ راولي. لوژستیکي پرمختګ افغانستان د سوداګریز شریک په توګه سیالوي، چې ممکن بهرني پانګوال راجلب کړي او د هېواد اقتصادي مقاومت زیات کړي، په دې سره به د دى سوداګرۍ له لارې د سواداګرو کچه وغځيږي.

د کابل-جلال‌اباد لویې لارې پراختیا د افغانستان د اقتصادي زیربنا په پرمختګ کې یو مهم ګام دی. د دې لویې لارې دویم خط یوازې یو داخلي پرمختګ نه دی، بلکې د افغانستان په سیمه‌ ییز سوداګریز پوټنشیل کې یو مهم ګام دی. د دې لارې له لارې به د تورخم سوداګریز مسیر او کابل ترمنځ اړیکې لا پیاوړې شي، چې د افغانستان سوداګریز پوټنشیل به زیات کړي، د بیو ثبات ته به وده ورکړي، او په ګڼو اقتصادي برخو کې به پرمختګ راولي. د یو غوره مالي همکارۍ ماډل او په دوامداره توګه د پرمختګ پر بنسټ، دا پروژه د افغان اقتصاد د بدلون وړتیا لري او په نړیوال بازار کې د افغانستان د وڼدې اخيستې د پیاوړتیا سبب ګرځيدلى شي، چې د سوداګرو او ځایي وګړو لپاره به په راتلونکو کلونو کې خورا ډيرې ګټې ورسوي.


بېلابېلې څانګې

  • خبرونه
  • اقتصاد
  • سیاست

وروستي مطالب

19 ساعتونه وړاندې

د پام اقتصاد (Attention Economy) څه ده، او پر انسانانو د ډیجیټلي نړۍ ناڅرګنده تاثيرات څه دي؟

09 Aug,25

افغانستان کى د زعفرانو حاصلاتو د زياتوالي لاملونه څه دي او څنګه افغانستان له دى حاصلاتو په ښه توګه ګټه اخيستى شي.

07 Aug,25

د موکیش امباني د بریالیتوب، نوښت او زړورتيا خورا په زړه پورې کیسه

07 Aug,25

منموهن سنګ څوک و او د هغه له کړنو او لاسته راوړنو مونږ افغانان څه زده کړه کولى شو؟
  • + 93 78 733 3444
  • [email protected]

د زابلي سنټر په اړه

زابلي سنټر، چې په افغانستان کې لومړنی اقتصادي څېړنیز مرکز دی، په هېواد کې اقتصادي مسایل او دوامداره پراختیا څیړي. دغه مرکز په خپلو څېړنو سره هڅه کوي چې د افغانستان د اقتصادي ودې لپاره مناسبې تګلارې او حل لارې وړاندې کړي.

ګټور لېنکونه

  • نظریاتي سرمقالې
  • زابلي په رسنیو کې
  • مطالب
  • کتابتون
  • اړیکه

ګډون کول

زمونږ د خبرپاڼو او نویو مالوماتو د ترلاسه کولو لپاره ګډون وکړئ!

ګډون وکړئ

مجید زابلی سنټر © د کاپي حق خوندي دی