د روان ۲۰۲۴ کال په لومړیو لسو میاشتو کې د افغانستان او ترکیې ترمنځ سوداګریزه راکړه ورکړه ۹۴ میلیونه ډالرو ته رسېدلې، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګریزو اړیکو پراختیا ښکارندویي کوي.

د افغانستان د صنعت او سوداګرۍ وزارت له لوري ورکړل شوې شمېرو له مخې، په دې دوره کې د افغانستان صادرات ۲۱ میلیونه ډالره او واردات ۷۳ میلیونه ډالره وو. د صادراتو اصلي توکي کنجد، ممیز، بادام، زیره، او د غواو څرمن جوړوي، په داسې حال کې چې د وارداتو عمده توکي طبي بوټي، غالۍ او بخارۍ دي.

اقتصادي فرصتونه او چیلینجونه

د ترکیې او افغانستان ترمنځ سوداګریزه راکړه ورکړه د سیمې اقتصادي وضعیت لپاره مهمه ده. ترکیه د افغانستان لپاره د یو مهم سوداګریز شریک په توګه مطرح ده، چې دواړو هېوادونو ته د اقتصادي ودې او د صادراتو د تنوع لپاره ښه فرصتونه وړاندې کوي.

له دې سره سره، د صادراتو او وارداتو د ارقامو توپیر د افغانستان لپاره یو چیلینج هم بلل کېږي. د ۲۱ میلیونه ډالرو صادراتو په مقابل کې ۷۳ میلیونه ډالره واردات، د دې ښکارندویي کوي چې هېواد ته د وارداتي توکو اړتیاوې لا هم ډېری دي او د صادراتو وده باید د اقتصادي سیاستونو مهمه برخه وګرځي.

د استانبول حلال نندارتون؛ د صادراتو لپاره نوې لارې

د استانبول د حلال نړیوال نندارتون، چې د نړۍ درېیم لوی نندارتون ګڼل کېږي، د افغانستان لپاره یو مهم فرصت ګڼل کېږي. ټاکل شوې ده چې د سرپرست حکومت یو پلاوی او سوداګر به په دې نندارتون کې ګډون وکړي او د افغانستان تولیدات د نړیوالو بازارونو لپاره نندارې ته وړاندې کړي.

دغه نندارتون نه یوازې د حلالو محصولاتو لپاره یو لوی بازار دی، بلکې د سوداګریزو اړیکو د پراختیا لپاره هم یو مهم اقتصادي نوښت دی. د افغانستان حلال محصولات، لکه وچې مېوې، طبي بوټي، او نور کرنیز تولیدات، د نړیوال بازار لپاره د پام وړ دي.

د سوداګرۍ او صنعت پراختیا لپاره فرصتونه

د کانونو او صنایعو خونې د استازو په وینا، د دې نندارتون په څنډه کې ترسره کېدونکي سوداګریز کنفرانسونه او د اړیکو د پراختیا ناستې به د افغانستان اقتصادي اړیکو ته نوې وده ورکړي. د دې ترڅنګ، د افغان تولیداتو نندارې ته وړاندې کول نه یوازې د صادراتو په پراختیا کې مرسته کوي، بلکې په نړیوالو بازارونو کې د افغانستان اقتصادي هویت هم پیاوړی کوي.

د راتلونکې لپاره وړاندیزونه

د ترکیې په څېر مهمو سوداګریزو شریکانو سره د اړیکو پراختیا لپاره، اړتیا ده چې افغان دولت او خصوصي سکتور په ګډه د صادراتو د ودې لپاره کار وکړي. د کرنیزو محصولاتو، طبي بوټو، او کانونو په سکټور کې پانګونې زیاتول د دې اړیکو د پراختیا لپاره ګټور تمامېدای شي.

په ورته وخت کې، د وارداتو د کمولو او کورني تولیداتو د ودې لپاره د پالیسۍ پلي کول اړین دي، څو د سوداګرۍ توازن مثبت خوا ته ولاړ شي.

له ترکیې سره د ۹۴ میلیونه ډالرو سوداګریزه راکړه ورکړه د افغانستان لپاره یو مهم پرمختګ دی، خو د صادراتو او وارداتو ترمنځ توپیر د اقتصادي پالیسۍ د پیاوړتیا غوښتنه کوي. د استانبول د حلال نندارتون په څېر نړیوالې ناستې، افغان تولیداتو ته د نړیوالو بازارونو دروازې پرانستلی شي او د هېواد اقتصادي پراختیا لپاره نوې لارې چارې رامنځته کولی شي.